Wyszukiwarka szkoleń dla pielęgnierek i położnych

Strona główna > Projekt zmian w wykazie specjalizacji i kursów > Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki przeciwne odbywaniu przez położne kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki w położnictwie i ginekologii.

Projekt zmian w wykazie specjalizacji i kursów

Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki przeciwne odbywaniu przez położne kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki w położnictwie i ginekologii.

 

W styczniu 2012 roku ministerstwo zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia w sprawie nowego wykazu specjalizacji oraz szkoleń kwalifikacyjnych, które może odbywać pielęgniarka i położna.

Ministerstwo zdrowia zamierzało zlikwidować 8 z 18 specjalizacji, które mogły odbywać tylko pielęgniarki oraz proponowało aby specjalizacja kierowana dla położnych była tylko jedna: w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno - położniczego (zawierać ma moduł z pielęgniarstwa neonatologicznego i rodzinnego)! Szczegóły tutaj.
Natomiast w zakresie kursów kwalifikacyjnych zamierzano zlikwidować 4 z 15 kursów kwalifikacyjnych, które mogły odbywać tylko pielęgniarki oraz dopisać dwa rodzaje kursów w dziedzinie pielęgniarstwa: anestezjologicznego i intensywnej opieki w położnictwie i ginekologii, operacyjnego w położnictwie i ginekologii. Szczegóły tutaj.

Argumentacja ministerstwa zdrowia za wprowadzeniem zmian w wykazie sprowadzała się do wyjaśnienia, że: "do chwili obecnej dziedziny pielęgniarstwa oraz dziedziny mające zastosowanie w ochronie zdrowia były zbyt zawężone tematycznie, co z kolei znacznie ograniczało możliwości odpowiedniego wykorzystania uzyskanego przez pielęgniarkę lub położną wykształcenia i obszaru pracy zgodnego z posiadaną specjalizacją". Dlatego, obecny "projekt rozporządzenia zmniejsza liczbę dziedzin pielęgniarstwa, łącząc zbliżone tematycznie dziedziny pielęgniarstwa, co przygotuje pielęgniarkę/położną do wykonywania świadczeń zdrowotnych dla szerszej grupy pacjentów, dając większą możliwość zmiany obszaru zatrudnienia z zachowaniem przydatności zdobytego tytułu specjalisty w danej dziedzinie".

Natomiast w lipcu 2012 roku ministerstwo zdrowia publikuje kolejną wersję projektu wykazu kursów i specjalizacji, które będą mogły odbywać pielęgniarki i położne. Szczegóły tutaj.

Teraz  prezentuję uwagi do przedmiotowego projektu tylko w kontekście pomysłu ministerstwa zdrowia, aby z wykazu szkoleń, które może odbywać pielęgniarka i położna wykreślić szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa opieki palatywnej.

Naczelna Rada Lekarska:
NRL pozytywnie ocenia zmniejszenie ilości specjalizacji. Prezydium NRL uważa, że ze względu na ich specyfikę, zachowanie oddzielnych specjalizacji w dziedzinach (...) a także pozostawienie specjalizacji w dziedzinie opieki paliatywnej.
Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej oraz Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej:
(...) o uwzględnienie w § 1.1 odrębnej specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej.
Obowiązujące aktualnie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2003 r. w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie  w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne, oraz ramowych programów specjalizacji dla pielęgniarek i położnych w § 1.1 przewiduje prowadzenie kształcenia pielęgniarek na poziomie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej. Obecnie tytuł specjalisty w tej dziedzinie pielęgniarstwa posiadają 342 pielęgniarki, co w znacznym stopniu nie zabezpiecza aktualnych potrzeb zdrowotnych ludności.
Aktualnie rocznie w Polsce odnotowuje się 160 000 nowych zachorowań na nowotwory złośliwe, z czego umiera 90 000. Z powodu innych przyczyn umiera około 300 000 osób. Większość z tych chorych wymaga całościowej specjalistycznej opieki paliatywnej, sprawowanej przez wysokowykwalifikowany personel. Szybki wzrost nowych zachorowań i liczby zgonów powodowanych chorobami nowotworowymi, oraz wytyczne WHO, wskazują na konieczność dalszego rozwoju opieki paliatywnej, która powinna być dostępna dla każdego chorego z nieuleczalną postępującą chorobą (nie tylko z chorobą nowotworową). Według ostatnich danych Polska w “Atlas of Palliative Care in Europe” łączącego raporty oraz dane porównawcze na temat stanu opieki paliatywnej z krajów Europy zajmuje wysokie piąte miejsce, po Wielkiej Brytanii, Irlandii, Szwecji i Holandii.
Funkcjonujący model opieki paliatywnej w polskim systemie ochrony zdrowia obejmuje opieką pacjentów w schyłkowym okresie życia zarówno chorujących na schorzenia onkologiczne jak i następstwa chorób zapalnych i układowe zaniki pierwotne ośrodkowego układu nerwowego, choroby wywołane przez wirus ludzki upośledzenia odporności (HIV), kardiomiopatie, niewydolność oddechową i owrzodzenia odleżynowe.
Pielęgniarstwo opieki paliatywnej, jako odrębna i dynamicznie rozwijająca się dziedzina praktyczna i naukowa stanowi istotny element specjalistycznej i profesjonalnej opieki nad pacjentami w zaawansowanej fazie choroby u kresu życia. Pielęgniarka specjalista pielęgniarstwa opieki paliatywnej będąc istotnym członkiem  w interdyscyplinarnym zespole opieki paliatywnej pełni specyficzne funkcje zawodowe, mające na celu łagodzenie dolegliwości pacjentów w sferze fizycznej, psychicznej, socjalnej i duchowej oraz poprawę jakości życia chorych u kresu życia. W celu realizacji zadań wynikających z opieki pielęgniarka opieki paliatywnej musi posiadać umiejętność integracji wiedzy z różnych dyscyplin medycyny i pielęgniarstwa (m.in. onkologii, chorób wewnętrznych, neurologii, psychiatrii, geriatrii, chirurgii) z zagadnieniami filozoficznymi, psychospołecznymi, etycznymi oraz duchowymi. Wspieranie rodziny chorego w momencie odejścia i opieka w żałobie stanowią nieodłączny element roli zawodowej pielęgniarki w opiece paliatywnej.
Opieka paliatywna realizowana w hospicjach i zakładach opieki paliatywnej gwarantuje świadczenia pacjentom z postępującymi schorzeniami niepoddającymi się leczeniu przyczynowemu. Powinna być realizowana przez lekarzy i pielęgniarki specjalistów z zakresu medycyny i opieki paliatywnej. Taki model funkcjonuje w polskim systemie ochrony zdrowia od 1999 roku, kiedy to dzięki zrozumieniu Ministerstwa Zdrowia została wprowadzona specjalizacja, jako jedna z nielicznych w Europie. Wytyczne europejskie zalecają specjalistyczne kształcenie członków zespołów opieki paliatywnej, w tym pielęgniarek. Obecnie pielęgniarki celem realizacji fachowej opieki nad pacjentami w opiece paliatywnej podejmują się uczestnictwa w kształceniu specjalizacyjnym, ponosząc samodzielnie pełny koszt specjalizacji.
Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej, jako krótka forma kształcenia pielęgniarki, nie jest równoważny z ukończeniem specjalizacji i nie może jej zastąpić. Ukończenie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej daje ogólną wiedzę z zakresu podstaw opieki paliatywnej, która można zastosować w podmiotach leczniczych innych niż ośrodki opieki paliatywnej np. szpitalach.
Pielęgniarki ze specjalizacją w dziedzinie opieki paliatywnej odgrywają bardzo ważną rolę w prawidłowym działaniu ośrodków opieki paliatywnej w Polsce. Uczestniczą  w koordynowaniu pracy poradni opieki paliatywnej, hospicjów domowych, dziennych oddziałów opieki paliatywnej, są pielęgniarkami oddziałowymi w oddziałach stacjonarnych. Zajmują się również szeroko rozumianą edukacją zarówno społeczeństwa na temat istoty pomocy chorym i umierającym, jak i szkoleniami z zakresu opieki paliatywnej kadr medycznych oraz wolontariuszy. Pielęgniarki opieki paliatywnej zabezpieczają całodobową opieką pacjentów w warunkach domowej opieki oraz w stacjonarnych oddziałach opieki paliatywnej. Całodobową opiekę powinna zabezpieczać minimum jedna pielęgniarka specjalistka podczas dyżuru. Pielęgniarka specjalista może również realizować świadczenia w Szpitalnych Zespołach Wspierających (takie zespoły istnieją nielicznie w Polsce, ale powinny powstać w szpitalach). Prowadzenie kształcenia na poziomie odrębnej, samodzielnej specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej gwarantuje możliwość dalszego prowadzenia opieki nad pacjentami w schyłkowym okresie życia w Polsce na poziomie gwarantowanym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej.
Analizując programy innych specjalizacji opieka paliatywna jest jedyną specjalizacją, która przygotowuje pielęgniarki do opieki nad człowiekiem umierającym. W programie kształcenia obejmuje specyficzne dla opieki paliatywnej zagadnienia dotyczące wielowymiarowości cierpienia, leczenia bólu i innych objawów somatycznych ze strony różnych układów, stanów nagłych, aspekty współistnienia innych chorób, jakości życia chorych i ich rodzin, problemy etyczne, umiejętności komunikacji, problemy seksualne, socjalne, psychiczne, duchowe, opiekę komplementarną, organizację, edukację i badania naukowe w opiece paliatywnej. Ukończenie przez pielęgniarkę tej specjalizacji daje możliwości odpowiedniego wykorzystania uzyskanych kwalifikacji pielęgniarki do wykonywania świadczeń zdrowotnych dla szerokiej grupy pacjentów u kresu życia. Włączenie specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej, jako moduł pielęgniarstwa onkologicznego i pielęgniarstwa opieki długoterminowej spowoduje ograniczenie liczby godzin, a tym samym zawężenie zakresu tematycznego programu dotyczącego specjalistycznej opieki paliatywnej.
Ponadto, nie poprawi to dostępności do świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i nie wpłynie na likwidowanie tzw. „białych plam” gdzie brak jeszcze ośrodków świadczących specjalistyczną opiekę paliatywną.
Wobec przytoczonych powyżej argumentów naszą wątpliwość budzi fakt ograniczenia w proponowanym projekcie rozporządzenia liczby dziedzin specjalizacji z dwudziestu dwóch do jedenastu (tj. pielęgniarstwa: anestezjologicznego i intensywnej opieki; chirurgiczno-operacyjnego; geriatrycznego; onkologicznego; opieki długoterminowej; pediatrycznego; psychiatrycznego; ratunkowego; rodzinnego; zachowawczego; epidemiologicznego) i nie uwzględnienia w tym wykazie dziedziny pielęgniarstwa w opiece paliatywnej.
Należy nadmienić, iż stanowisko w sprawie pozostawienia specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej przedstawili do Ministerstwa Zdrowia: Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dr n. med. Anna Koper dnia 18.11.2011r., Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Paliatywnej dr n. med. Jadwiga Pyszkowska dnia 24.01.2012r., Przewodniczący Stowarzyszenia Rozwijania Opieki Paliatywnej w krajach Europy środkowo-wschodniej prof. dr hab. med. Jacek Łuczak dnia 28.02.2012r., Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej mgr Anna Kaptacz dnia 17.01.2012r., Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej dnia 17.01.2012r. oraz Okręgowe Zjazdy Pielęgniarek i Położnych.
W związku z powyższym Zespół konsultantów w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej oraz Zarząd Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej apeluje o uwzględnienie w Rozporządzeniu Ministra w sprawie wykazu dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne § 1.1 odrębnej specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej.
Stowarzyszenie Pielęgniarek i Położnych na rzecz promocji zawodu i praw kobiet „OAZA”:
Opowiadamy się za pozostawieniem dotychczasowych dziedzin w szkoleniach specjalizacyjnych dla pielęgniarek i położnych, a w szczególności takich jak: (...) opieki paliatywnej (która nie dotyczy tylko medycyny onkologicznej).
Fundacja Rozwoju Pielęgniarstwa Polskiego:
Wydaje się niezbędne zachowanie specjalizacji z opieki paliatywnej (...), ze względu na wielką samodzielność pracy pielęgniarki, czyli tam gdzie bezpieczeństwo chorych zależy w dużej mierze od uprawnień i kwalifikacji pielęgniarek.
Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa:
W pełni popieram stanowisko przekazane Panu Ministrowi przez Panią mgr Izabelę Kaptacz dotyczące prośby o możliwość uwzględnienia, w projektowanym rozporządzeniu Ministra Zdrowia, specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej.
Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego:
Pozostawienie odrębnej specjalizacji z opieki paliatywnej z uwagi na wzrost chorób zapalnych, chorób układowych zaników pierwotnych ośrodkowego układu nerowoego, chorób wywołanych przez wirus upośledzenia odporności (HIV), kardiomiopatie, niewydolność oddechową, owrzodzenia odleżynową, zachorowań na nowotwory złośliwe i liczbę zgonów powodowanych tymi chorobami nowotworowymi. Większość tych zachorowań wymaga całościowej specjalistycznej opieki paliatywnej sprawowanej przeze wysoko wykwalifikowany personel i tym samym istnieje w Polsce potrzeba wykształconej specjalistycznej kadry pielęgniarskiej. Opieka paliatywna powinna być dostępna dla każdego pacjenta z nieuleczalną chorobą. Zakres schorzeń w pacjent objętych opieką paliatywną jest dużo szerszy. Prowadzenie kształcenia na poziomie odrębnej, samodzielnej specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej gwarantuje możliwość dalszego prowadzenia opieki nad pacjentami w schyłkowym okresie życia w Polsce na poziomie gwarantowanym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29.09.2009 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej.
Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych:
Należy podkreślić, iż środowisko pielęgniarek oczekuje utrzymania odrębnej specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej.
Uzasadnienie:
Aktualnie rocznie w Polsce odnotowuje się 138 tys. przypadków nowych zachorowań na nowotwory złośliwe i około 90 tys. zgonów z tej przyczyny. Ponadto, z powodu innych przyczyn umiera około 300 tys. osób. Znaczna liczba tych chorych wymaga kompleksowej specjalistycznej opieki paliatywnej, sprawowanej przez wysoko-wykwalifikowany personel pielęgniarski. Szybki wzrost nowych zachorowań i liczby zgonów spowodowanych chorobami nowotworowymi oraz wytyczne WHO, wskazują na konieczność dalszego rozwoju opieki paliatywnej, która powinna być dostępna dla każdego chorego z nieuleczalną, postępującą chorobą. Pielęgniarstwo opieki paliatywnej jako odrębna i dynamicznie
rozwijająca się dziedzina stanowi istotny element specjalistycznej i profesjonalnej opieki nad pacjentami w zaawansowanym stadium nieuleczalnej choroby, a także we wcześniejszych stadiach postępujących przewlekłych chorób równocześnie z terapią (paliatywną) mającą na celu przedłużenie życia chorego.
Federacja Związków Pracodawców Zakładów Opieki Zdrowotnej:
W nawiązaniu do treści pisma konsultanta krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa opieki paliatywnej pani Izabeli Kaptacz, uprzejmie informuję, że utrzymanie odrębnej specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa opieki palliatywnej oraz prowadzenie stosownych szkoleń w tej dziedzinie uważam za zasadne.
Starzenie się populacji oraz wysoki odsetek ludzi, których choroba nie poddaje się leczeniu przyczynowemu, wymagają opieki ze strony personelu medycznego wyspecjalizowanego w opiece nad ludźmi umierającymi, którym należy udzielić pomocy w zwalczaniu bólu i innych oraz opanowywaniu problemów psychicznych, fizycznych i socjalnych.
W wielu krajach opieka paliatywna słusznie uważana jest za odrębną dyscyplinę medyczną i jest wykładana na studiach medycznych i kursach podyplomowych, jest też przedmiotem badań, specjalizacji i kongresów naukowych.
Na konieczność zajmowania się specjalistyczną opieką paliatywną przez osoby, które odbyły potwierdzone specjalistyczne szkolenie wskazano w zaleceniach Europejskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej (EAPC).

.

Wybrał

Mariusz Mielcarek

Zobacz także:
Aktualności według działów -
Projekt zmian w wykazie specjalizacji i kursów dla pielęgniarek i położnych. PONAD 500 KOMENTARZY!